Hans em Glegge - online-Mitmachwörterbuch Wittgensteiner Platt

     online - Mitmachwörterbuch Wittgensteiner Platt
                         http://www.wittgensteiner-platt.de
                                              Hgg. von Dr. Peter Kickartz
Title
Direkt zum Seiteninhalt
Meine Website

Meine Website



Hans em Glegge

Ebene 3: Videos

Hans im Glück.

Als Hans sieben Jahre gedint hatte, sagte er zu seinem Herrn: "
Da Hans em Glegge.

Wie da Hans sewwe Juhr gediend had, saare werra sein Harr: "Mei Zeid äss rem, ech wäll werra heeme nu meina Modda, gäbd mer mein Lohn." Droff saad da Harr: "Dü host ma treu gediend. Wie da Dienst, su da Lohn." Un hä gab em en Glumbe Guld, su gruß wie da Kobb vom Hans. Da Hans pig sech dä Glumbe unnan Oame un mochde sech uf da Wäg. Wie' hä su veer sech hen ging un immer ee Bee veer' s annere setzde, begeende' m en Reira. Dä trabde frech uff 'nem muntere Paad vorbei. "Ach", saad insen Hans ganz laud, „wos äss dos Reire doch fer e schee Deng! Du setzd ma wie uff nem Stühl, steesd sech o kem Stee, spard de Schüh, un kemmd foard un wees ned wie.“

Dä Reira had dos gehoad, hil o un saad:"Ei Hans, warem leefsd dü da ö ze Füss?" - "Ech müss ju woll," begeende' m da Hans, "ech müss en schwere Glumbe heeme draa; dä äss aus Guld. Ech kann da Kobb ned mieh grore haale, un de Scholla düd ma wieh." - "Wees de wos", saad da Reira, "mer wünn düsche; dü krijjesd mei Paad, un ech krijjen dein Glumbe."- "Vo Hazze gäre,“ saad da Hans. „Awwa ech saan deer, o dämm Glumbe host dü schwer ze schlebbe." Da Reira steeg ab, nahm dos Guld, hulf dämm Hans uffs Paad, un saad: "Wenn's schwinne sall genn, müßt de med da Zunge schnalze un ‚hobb, hobb‘ rüffe."

Da Hans woar heilfruh, wie' e uff dämm Paad saß, un su  frank un frei veer sech hen gallobbierde. Nu 'nem Weilche mennde hä, 's sill schwinner gen, schnalzde med da Zunge un riff "hobb, hobb." Dos Paad trabde lus, un schwubbdiwubb lag da Hans em Grawe. Dos Paad wer ö dachgegegange, hed's ned en Büre uffgehaale. Dä Büre dreeb e Küh veer sech her. Insen Hans rabbelde sech beienanna un mochde sech werra uff de Beene. Hä woar awwa vadrieslich un saad werrra dä Büre: "Dos Reire äss ju en schlaachde Spaß, un dos ganz besonnasch, wenn ma uff su ne Mähre geroore äss, wie die hie, die  steeßd un eena ronnawaffe düd, dass ma da Hals bräche kann. Ech setzen mech ned mieh du droff. Da lowen ech ma doch dei Küh! Du kann eena gemächlich hänna her gen un hot noch jeren Daag Melche, Bodda un Käse owe droff. Hed ech doch nür su e Küh." Du saad da Büre: "Wenn ech deer dumed en Gefalle dünn kann, da wäll ech gäre de Küh feer dos Paad düsche.“ Da Hans woar gäre eevastanne. Da Büre steeg uf'f''s Paad un mochde sech schwinne aus'm Stööb.

Insen Hans woar glegglich ewwa dä Hannel. Wie hä bei 'nem Waddshaus okam, mochde hä Haald, ass ee seiner gruße Freere alles, worre bei sech had, un liss sech feer sei letzte Cent e halwes Glos Bier gäwe. Dunuu dreeb hä sei Küh weira, immer uff dos Doaf vo seina Modda zü. Da Meddaag kam neja, un de Hedze nahm zü. Da Hans kam ee de Heide, du woadde' m ganz heeß, un de Zunge klebde' m em Hals fesde. "Dämm Deng kann gehulfe wäre", duchde da Hans. „Itzd wäll ech mei Küh mälke un ma die Melche hännar da Krage scherre.“ Hä bunn de Küh o 'nen darre Bööm un hing sei Lärakabbe unna dos Irra vo dä Küh. Awwa wie' hä sech ö meeje dood, es kam kenn Drobbe Melche aus dä Zibbel. Un weil hä sech su dabberech ostelle dood, gabb em dos Dia ö noch en Schlag med 'nem Hännerfüss, darre närra ging un e ganze Weile benomme uff'm Borre lag.

Awwa itzd kam en Metzger duher, merrem junge Faggelche uff 'm Schübkann. "Wos sein dos daa fer Streeche", riff da Metzger un hulf dämm Hans uff de Beene. Da Hans vazehlde' m, wos bassierd woar. Dä Metzger reechde' m sei Flasche un saad: " Dränk aschd emuul, un komm zü deer. Dei Küh äss e aald Dia. Dos döjed noch züm Zieh orra züm Schlachde! Awwa Melche ged die ned mieh." - "Ei, joo" saad da Hans, "wer hed dos geduchd. Es äss ju schee, wenn ma su e Dia schlachde kann, dos gedd e Menge Fleesch. Awwa ech machen mer aus Kühfleesch naud; 's äss ma ned saftig genüng. Jo, wer su e jung Faggelche hed, wie dü! Dos deed anaschda schmägge, un da noch die Warschde!" - "Heer her, Hans," saad du da Metzger, "deer zeliewe wäll ech düsche un deer dos Faggelsche fer de  Küh losse." - "Wos sein ech deer dankbar," saad da Hans, gab em de Küh un liss sech dä Strick ee de Haand dregge, med dämm dos Diache feste gebunne woar.

Da Hans zog weira un ewwaduchde, wie em doch alles su nu Wunsch ging. Gabb' s e Ewwel, da wodde dos doch glech werra güd. Nü gesellde sech en Boasche zü em, dä had e scheene, we-iße Gans unner' m Oame. Da Hans vazehlde vo seim Glegge un wie hä immer su vodeelhafd gedüschd hed. Dä Boasche lowede sei Gans: "Heb se muul", saare un pigg se bei de Fledde, "wie schwer die äss. Die homma achd Wuche laang genüreld. Wer ee dä Broore be-ißd, dä kann sech uff beere Seire 's Fadd abwische." - "Jo", saad da Hans, "die hot  ähr Gewichde, awwa mei Fagggelsche äss o kee Sau!" Dä Boasche soog sech nu alle Seire em, zog e schäbb Gesechde un scherrelde merrem Kobb: "Heer emuul," saare, "med deim Faggel ärres ned ganz richdich. Ee dämm Doaf, wu ech herkommen, hon se itzd grore dämm Bürjameesda e Sau aus' m Stall gemobbsd. Ech faschden, ech faschden, dü host genau dos Dia du ee da Haand. Se hon Leire aus gescheggd, un es wer en schwere Hannel, wenn se dech med dämm Faggel awische deeren. Dü keemesd gewäß ee d's Loch." Dämm gürre Hans wodde's ganz schummerich, un hä riff: "Hälf ma doch! Dü kennst dech hie aus un weesd Bescheed. Nämm dü doch mei Faggel un loss mer die Gans!" - "Ech wäll's ned schold sei, wenn deer e Unglegge bassierd," saad dä Boasche un mochde sech uff' nem Seirewäg schwinne med dämm Faggelsche davonne.

Insen Hans ging glegglich weira un med seina Gans uff de Heemed zü. "Wenn ech's raachd bedänken, sein ech bei dämm Düsch noch em Vodeel. Aschdens hon ech dä gürre Broore, dunuu e Last o Fatt, dos ged Gänsefattbrud feer e Vaddeljua; un endlich die scheene we-iße Färra, lossen ech mer ee d's Kobbkesse stobbe un schloofen dudroff güd fer alle Zeid."

Wie hä nü su dach's Doaf zoggelde, stann du en Schereschle-ifer med seim Kann. Dos Rood drehde sech, un hä sung:
     "Ech schle-ifen de Scheere un drehn  geschwind    
      Un hän-ken mei Mandelche nu dämm Wänd."  
Dos gefill insem Hans. Hä bleeb stenn un saad: "Deer ged's woll güd, wu dü su lustig sänge düst." - "Jo", saad da Schereschle-ifer, "Haandwagg hot guldenen Borre. En raachde Schle-ifer ärren Mann, dämm dos Gäld ee da Dasche spränge dütt, wenn hä dunee paggd. Awwe saa doch, wu host dü da die scheene Gans her?" "Die hon ech fer  e  Faggel gedüschd." - "Ei, du host dü awwa en gürre Hannel gemochd. Itzd müssde nür noch gügge, dass dü 's Gäld ee da Dasche spränge losse kannsd." – „Wie sall dos da wäre?" frood insen Hans. - "Dü müssd Schle-ifer wäre wie ech. Dufeer brüchsd dü nür en Wetzestee, dos annere ged sech da vo sälwa. Ech hon noch eena, dä hot en Sprung, awwer dü brüchsd mer ju ö nür die Gans ze gäwe, da krijjes'dü dä Wetzestee." – „Wie kannsd de da noch froo," saad da Hans, "dü mejjesd mech züm glegglichsde Mansch uff da ganze Äre.“ -  Hä reechde' m die Gans, nahm sech da Wetzestee, un sei Hazze hebbde, wie hä weira ging. Sei Öje glänzden un baaale herre gesöbbd, su froh woarem em's Hazze.

"Ech sein ee 'ner Gleggshaud uff de Weld komme", riff hä eens ems anneremuul, "ech Sondaags-, ech Gleggskänd!"

Langsam worre miere, un da Wezestee dreggte. Mieh harre awwer noch Hunga, weil's su speere woar. Un hä had naud ze ässe. Dos harre ju alles vakimmeld aus Freere ewwa die Küh. Un es woar em su schlabberisch, darre kaum noch uff de Beene kunn stenn. Un wie hä nü su fer sech hen dabbelde, wie en Schnäjel ewwa da Wäg kroff un miere duher schläch, du saag hä uff eemul en Boan. Hä holperde droff zü un wull sech fer ze dränge uff da Rand setze. Damed da Wetzestee kenn Schoore nahm, leede hä' n näwa sech uff da Rand vom Boan. - Un du! Du stiss hä ee klee wing merrem Oame o da Stee, un da Stee plumbsde ee d's Wassa. Un foard woare!

Du sprung hä fer Freere uff, fill uff de Knie un dankte dämm liewe  God med Trän een Öje, darrem ö die Gnade noch gegunnd hat unnen uff su gürre Weise vo dämm Stee befreid hat."Su glegglich als wie ech", riff hä, "gedds nimmend unna da Sunne." Med lichdem Hazze un frei vo jerer Angesde sprung hä foard, bis hä deheeme bei seiner Modda woar.
_________________________________________________
Nach einem Märchen der Gebrüder Grimm in Wittgensteiner Mundart üertragen von Dr. Peter Kickartz, Hemschlar. Mit einem Bild von Anke Althaus-Aderhold.

Title
Impressum:

Dr. Peter Kickartz, 57319 Bad Berleburg - Hemschlar, Hof Rinthersbach. Postalisch: 52074 Aachen, Hans Böckler - Allee 3
Zurück zum Seiteninhalt